Ojcowie Kościoła komentują Biblię, Nowy Testament, Tom Ia

Ewangelia według św. Mateusza już od początku dziejów Kościoła cieszyła się szczególnym autorytetem. Wynikało to z faktu, że tradycja starożytna (Papiasz z Hierapolis, Euzebiusz z Cezarei, Ireneusz z Lyonu, Orygenes, Hieronim) uznawała, iż autorem tej Ewangelii jest dawny celnik Lewi późniejszy apostoł Mateusz. Zredagował on swoje dzieło najpierw w języku hebrajskim (aramejskim). Ten tzw. Proto-Mateusz stał się podstawą znanej obecnie, napisanej w języku greckim Ewangelii, którą można jednak traktować nie jako prosty przekład, lecz jako poszerzenie, a nawet kompozycyjnie nowe ujęcie pierwotnego tekstu. Współcześnie za końcowego redaktora zwykło się uważać anonimowego, hellenistycznego judeochrześcijanina, który płynnie posługiwał się greką synagogalną.
Ewangelia według św. Mateusza należy do ulubionych tekstów biblijnych komentatorów patrystycznych. Od samego początku dziejów literatury wczesnochrześcijańskiej pisarze zarówno greccy, jak i łacińscy regularnie korzystali z Ewangelii Mateusza w polemice z heretykami, w nauczaniu, w napominaniu o charakterze etyczno-ascetycznym i dyscyplinarnym. Na Wschodzie pierwszy systematyczny, liczący 25 tomów komentarz do tej Ewangelii wyszedł w języku greckim spod pióra Orygenesa (połowa III w.). Na łacińskim Zachodzie komentarze do tej Ewangelii pojawiły się mniej więcej wiek później; autorem pierwszego takiego komentarza jest Hilary z Poitiers.
Po pojawieniu się tych pionierskich opracowań Pierwsza Ewangelia stała się jednym z najczęściej komentowanych tekstów w egzegezie patrystycznej. Znakomitym tego przykładem są 4 księgi komentarza św. Hieronima oraz cenne, ale anonimowe i niekompletne Dzieło na Ewangelię Mateusza. Wtedy także powstały zachowane w katenach greckie komentarze do tej Ewangelii: Teodora z Heraklei, Apolinarego z Laodycei, Teodora z Mopsuestii i Cyryla z Aleksandrii.
Obszernych komentarzy do Ewangelii Mateusza dostarczają również starożytne homilie egzegetyczne. Wśród nich należy wymienić 90 homilii św. Jana Chryzostoma i 59 homilii Chromacjusza z Akwilei. Do tego dochodzą różne homilie niedzielne i świąteczne autorstwa tak znakomitych postaci, jak św. Augustyn i św. Grzegorz Wielki oraz inni Ojcowie Kościoła.
Zaprezentowana w niniejszym tomie – nierzadko po raz pierwszy w języku polskim – obfitość patrystycznych komentarzy do Pierwszej Ewangelii oferuje czytelnikowi wyśmienitą i różnorodną ucztę duchową.